Fiğ Yetiştiriciliği

ADİ FİĞ YETİŞTİRİCİLİĞİ
Fiğ türleri içerisinde tarımı en yaygın yapılan adi fiğdir.Yurdumuzun her bölgesinde yetiştirilmekte ve ekim alanı gittikçe genişlemektedir.Adi fiğden genellikle münavebe bitkisi, yeşil ot,kuru,silo yemi ve yeşil gübre olarak yararlanılmaktadır.Yeşil ve kuru otu hayvanlar için çok lezzetli ve besleyicidir.Yeşil otunda % 3-4,danesinde %20‘ nin üzerinde ham protein bulunur.Tek yıllık bir Baklagil yem bitkisi olan adi fiğ,ekim nöbeti içinde en uygun bitkilerden birisidir.Toprağa bol miktarda organik madde bırakır.

İklim ve Toprak İstekleri:
Adi fiğin soğuğa dayanıklılığı azdır.Soğu iklim bölgelerinde yazlık,ılıman iklim bölgelerinde ise kışlık olarak yetiştirilmektedir.Kışa dayanma gücü -8 C olup daha düşük derecelerde donmaktadır.Adi fiğler; nemli ılıman iklimlerde iyi gelişme gösterirler.Sıcak ve kuraklık arttıkça gelişme çok yavaşlar.

Su tutma kapasitesi iyi olan orta ve ağır topraklar adi fiğ tarımına elverişlidir.Toprak PH’nın nötr veya hafif alkali olması en uygunudur. Adi fiğ tarımına en elverişli topraklar; iyi direneli, tınlı topraklardır. Zayıf, kumlu ve kırtabantopraklarda adi fiğ verimi düşmektedir.

Ekimi:

Tohumları büyük olduğu, için tohumları küçük olan yonca ve üçgül gibi yem bitkilerine oranla çok duyarlı bir tohum yatağı isteği yoktur. Sonbahar ekimi için tahılların hasadından sonra toprağın yüzlek olarak işlenmesi ve sonbaharda daha derin bir sürüm yapılması yeterlidir.İlkbahar ekimi için ise; tarlanın sonbaharda işlenmesi,ilkbaharda su kaybını önlemek için tırmık geçirilmesi yeterli bulunmaktadır. Ekim makina ile sıraya veya serpme ve elle yapılır. Serpme ekim için değişik makinalar kullanılabilir. Dekara atılacak tohum miktarı ve sıra aralıkları ot ve tohum için yetiştirme amacına göre değişir.Ot elde etmek için sulu şartlarda 15-20 cm,kıraç şartlarda 30-40 cm sıra arasıyla ekim yapılabilir.

Tohum için yetiştirilecekse sulu şartlarda 30-35 cm , kıraçda 50-60 cm arayla ekilebilir

Tohumluk miktarı: Adi fiğ ot üretiminde, kışlık yalın ekimlerde artan tohumluk miktarları verimi artırır. Sıraya veya serpme ekimde olanaklar nisbetinde yüksek tohumluk miktarları kullanılmalıdır. Sıraya ekimde 8-10 kg/da, serpme ekimde 12-15 kg/da tohumluk miktarı yüksek verimin yanı sıra ekonomik de olmaktadır

Ekim derinliği 4-5 cm. olmalıdır. Adi fiğ derin ekime fazla duyarlı olmadığından hafif topraklarda 6-7 cm derinliğe kadar ekilebilir. Sıra aralarının 20 cm olması uygundur.

Bakım ve Sulama:
Sık ekilen adi fiğ tarlasında çok fazla yabancı ot bulunmaz.Çapalamanın güç olması nedeniyle çıkan yabancı otlarla mücadele oldukça zordur. Adi fiğ yetiştiriciliğinde en önemli bakım işlemi tohum üretilen bitkilerde Bruchus sp.( Baklagiltohum böceği) ile savaştır.Çiçeklenme devresinde toz veya sıvı ilaçlarla mücadele yapılması gerekir.

Sulama İmkanı olan yerlerde çiçeklenme zamanına kadar bir veya iki defa sulanabilir

Gübreleme:
Adi fiğ ot üretiminde kendinden önce pamuk gibi bir endüstri bitkisi geldiği zaman genellikle gübre uygulaması yapılmaz. Böylelikle toprakta bir önceki üründen kalan fosfor ve diğer besin elementlerinin kullanılması sağlanır. Toprak analizlerinin yapılamadığı veya ön bitkide az gübre kullanıldığı durumlarda 6-7 kg/da etkili madde fosfor (P2O5) ile, çıkıştan sonra bitkilerin daha iyi ve hızlı gelişmesini sağlamak amacı ile de dekara 2-3 kg/da etkili madde amonyum sülfatın diskaro altına verilmesi yerinde olur. Atılacak gübrelerin miktarı etkili madde yüzdelerinden hesaplanır.

Biçim zamanı; Yeşil ot üretiminde fiğ, % 25 çiçeklenme döneminden alt kısımlarda baklalar oluşuncaya kadar geçen süre içinde biçilmelidir. Yeşil ot üretiminde; genellikle % 25 çiçeklenme döneminde biçilir; kuru ot veya silaj elde edilmesi söz konusu olduğunda ise biçim için ilk baklaların tam dane doldurma dönemine kadar beklenebilir. İyi bakım koşullarında 3-3,5 ton/da yeşil ot ya da 500-700 kg/da kuru ot elde edilir.

Karışık ekim:
Fiğ; ot veya silaj üretimi amacı ile yulaf, arpa ve tritikale gibi hububatlar ile karışım halinde yetiştirebilmektedir. Karışımda fiğ+hububat tohumluklarının hangi oranda kullanılması hususuna dikkat edilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda karışıma genelde % 25-40 arasında değişen oranlarda buğdaygil konulabileceği saptanmıştır.Adi fiğ+tahıl karışımlarında dekara kullanılacak tohumluk miktarları yaklaşık olarak 8-11 kg adi fiğ + 3-5 kg arpa veya yulaf olabilir.

‘Toprağınız bereketli, ürününüz bol olsun.’
MACAR FİĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİ 
ÖNEMİ
• Çok sert geçen kışlarda dahi donmadan kalabilir.

• Tahıl üretimi yapılan topraklarda rahatça yetiştirilebilir.

• Biçilen ürün kurutularak veya silaj yapılarak değerlendirilir.

• Besin değeri oldukça yüksektir.

• Erken hasat edildiğinden ikinci ürün yetiştirilebilir.

TOPRAK HAZIRLIĞI 

• Toprak isteği bakımından fazla seçici değildir.

• Sonbaharda ekimden önce pullukla derin bir sürüm yapılmalı,ardından yüzlek bir toprak işlemesi ile tarla ekime hazır hale getirilmelidir.

EKİMİ
• Macar Fiği bölgemizde Eylül-Ekim ayları içerisinde ekilmeli,böylece kışa yeşermiş olarak girmesi sağlanmalıdır.

• Dekara 6-10 kg tohum kullanılmalıdır.

• Sıra arası mesafeler ot üretimi için 15-20 cm tohumluk üretiminde ise 30-40 cm’dir .Ekimderinliği ağır topraklarda 3-4 cm,kumlu topraklarda ise 6-7 cm olmalıdır.

• Ekim sonrası tarlaya merdane çekilmelidir.

FİĞ TAHIL KARIŞIMLARI

• Fiğlerin yatmasını önlemek,kaliteli ve daha fazla ot üretmek için tahıllarla karışık yetiştirilmesi önerilir.

• Karışık ekimde ot almak için 6 kg macar fiği+4-6 kg tahıl( arpa,buğday,kışlık yulaf) tohumu ekilir.


GÜBRELEME
• Macar fiği ekilmeden önce toprak tahlili yapılmalıdır.

• Uzun yıllar fiğ ve bezelye yetiştirilmeyen tarlaya ekim yapılacaksa tohumlar bakteri kültürü ile aşılanmalıdır.

• Macar fiği kökleri fazla azotlu gübreye ihtiyaç duymadığından ekimle birlikte 1-3 kg/da saf azot vermek yeterlidir.Sadece fosforca fakir ve sulanabilen alanlarda ekimle beraber 8-10 kg/da saf fosfor verilmelidir.Bu nedenle ekimle beraber fosfor içeriği fazla olan kompoze gübreler kullanılabilir.

YABANCI OT İLAÇLAMASI 
• Macar fiği eğer tahıldan sonra ekiliyorsa tahılda yabancı ot mücadelesinin zamanında ve gereği kadar yapılması,yabancı ot problemini ortadan kaldırır.

• Ekimden sonra ilkbaharda çıkan hayvanların yiyemeyeceği yabancı otlara karşı yabancı ot ilaçları ile mücadele yapılabilir.

HASAT 

• Macar fiğinin meyve çatlatmama özelliği nedeniyle tohum kaybı az olduğundan tohum üretimi kolaydır.Tohum için yetiştirildiğinde alt baklaları esmerleştiğinde hasat edilir.Elde edilen tohumlar iyice kurutulmadan depolanmamalıdır.

• Macar fiğinden silaj yapmak ve ot almak için fiğ tahıl karışımları, fiğ çiçeklenme döneminin başında veya ortasında biçilmelidir.Biçilen ot kurutularak veya silaj yapılarak saklanır.

• Macar fiğinde dekara 800-1000 kg yeşil ot veya 200-250 kg kuru ot alınabilir.

• Tahılla karışık ekimde dekardan 400-500 kg kuru ot elde edilebilir.

• Sulanan yerlerde dekardan 2-3 ton yeşil ot,500-750 kg kuru ot elde edilebilir.

• Tohum üretimi için ekildiğinde,dekardan 80-100 kg tohum elde edilebilir.

• Ürününüz bol ve bereketli olsun.